Elektrische veiligheid - SIL/PL

Een machinebesturing bevat meestal een of meerdere veiligheidsfuncties. Een veiligheidsbesturing bestaat uit onderling samenwerkende veiligheidscomponenten. Voorbeelden van veiligheidsfuncties zijn;  tweehanden bediening, lichtscherm, schakelmat, hold-to-run bediening, functieblokkering met of zonder vergrendeling enz. De basis voor de keuze van veiligheidscomponenten in het besturingscircuit en de betrouwbaarheid daarvan is de risicobeoordeling.

De opvolgers van de EN 954-1

De belangrijkste norm voor de ontwerpbeginselen voor veiligheidsbesturingen is de EN 954-1, die op 31 december 2011 wordt ingetrokken. De EN 954-1 is ontwikkeld op basis van de stand der techniek van een aantal jaren terug, toen alle veiligheidsfuncties nog hardwarematig werden uitgevoerd. Nu is de techniek verder gevorderd door de komst van veiligheidssoftware, bussystemen, complexe elektronica en veiligheids PLC´s/PS´s. Er bestaan al PLC´s waarin de complete functionele besturing en veiligheidsbesturing geïntegreerd zijn. De opvolgers van de EN 954-1 zijn de EN-ISO 13849-1 (PL= Performance Level) en de EN-IEC 62061 (SIL= Safety Integrity Level). Zij zijn beide reeds geharmoniseerd onder de machinerichtlijn en worden al volop toegepast. Ging de oude norm (EN 954-1) alleen uit van een kwalitatieve risicobeoordeling, nu moet volgens de SIL en PL normen ook door berekeningen worden aangetoond dat het ontwerp over alle delen van de veiligheidbesturing voldoet.

Performance Level (PL)

Het doel van de EN-ISO 13849-1 is om de machinebouwer voor eenvoudige veiligheidsbesturingen tool te geven om een target performance level te classificeren en de verificatie daarvan uit te voeren. Deze norm is geschikt voor relatief eenvoudige elektromechanische, pneumatische en hydraulische veiligheidsschakelingen.

Sistema tool voor berekeningen

Met de gratis software tool Sistema op de IFA website kan op eenvoudige wijze de classificatie en verificatie uitgevoerd worden. In alle trainingen die D&F organiseert over PL is uitgebreid aandacht voor het werken met Sistema en bruikbare tips hoe u hier zelf mee aan de slag kunt in de dagelijke praktijk. Sistema bevat vele bibliotheken van diverse componentenleveranciers met faalkansgegevens.

Safety Integrity Level (SIL)

De SIL classificatie, verificatie en validatie is in de chemische industrie gemeengoed als norm voor betrouwbaarheid van componenten en systemen. De moedernorm de IEC 61508 is een omvangrijke norm waaruit de SIL-norm voor de machinebouw (EN-IEC 62061) is afgeleid. De berekenmethoden zijn anders maar in principe niet complexer. De IEC 62061 beschrijft de berekenmethoden om de target SIL te classificeren, verifiëren en valideren en is zeer geschikt voor elektronische en programmeerbare veiligheidsschakelingen.
De IEC 62061 verwijst in haar norm naar de ISO 13849 om elektromechanische, pneumatische en hydraulische veiligheidsschakelingen te berekenen. Tabel 1, in beide normen vermeld met daarin de toepasbaarheid, is verouderd en achterhaald.   
Voor gecombineerde veiligheidsschakelingen met bijvoorbeeld hydraulische en programmeerbare veiligheidsschakelingen, dienen beide normen gehanteerd te worden. Voor de hydraulische componenten bereken je de parameters met de ISO 13849. Die uitkomsten gebruik je dan in de berekeningen van de IEC 62061 voor de programmeerbare veiligheidsbesturingen, dus als geheel met de hydraulische delen erin.

D&F is uw expert voor SIL en PL  

Advies en coaching over SIL en PL

Wij bieden u oplossingen specifiek voor uw bedrijf zoals: het uitvoeren van een risicobeoordeling van  machines, samenstellen van machines, installaties en processen, bepalen van de veiligheidsfuncties met betrekking tot het ontwerp van de veiligheidsbesturing, zoals; tweehanden bediening, hold-to-run, lichtschermen, functiekeuzeschakelaars, functieblokkering met vergrendeling, stoptijden enz. en opstellen van de safety requirements specification tot het uitvoeren van de classificatie van de SIL target en PL required.

Trainingen over SIL en PL

D&F geeft zeer praktijkgerichte trainingen over elektrische installaties van machines en veiligheidsbesturingen, SIL en PL, compleet met praktische tips om zelfstandig te werken met Sistema. De trainingen variëren van 1 dag Basistraining Performance Level of Werken met SIL tot een complete 6-daagse masterclass SIL & PL, functionele veiligheid voor machines.

Infosheet Functionele Veiligheid (gratis)

D&F heeft als doelstelling om koploper te zijn in onze vakgebieden. Door onze KneX!-teams (kennisteams) is een infosheet opgesteld met als onderwerp Functionele Veiligheid in de machinebouw volgens het V-model. Deze infosheet schept duidelijkheid in de projectaanpak en vervangt de pocketboekjes SIL en PL. U kunt de infosheet (na registratie) gratis bij ons opvragen en krijgt deze vervolgens binnen enkele werkdagen toegestuurd per post.

• klik hier om de infosheet Functionele Veiligheid op te vragen